Świadkowie najnowszej historii odchodzą – podobnie jak ci, którzy ją współtworzyli. W tym roku miną cztery lata od odejścia Kornela Morawieckiego, człowieka, który świetnie radził sobie w podziemnej walce z komunizmem, ale kompletnie nie radził sobie w polityce po 1989 roku. Jak złożona, ciekawa, barwna to była postać, udowadnia w swojej obszernej biografii Bogdan Rymanowski.

„Dopaść Morawieckiego” jest tym cenniejszą pozycją, że opartą w większości o rozmowy i świadectwa znajomych i współpracowników lidera „Solidarności Walczącej”. Sylwetka Morawieckiego, nakreślona na kartach biografii, jest wielowymiarowa. Autor, mimo oczywistej dla czytelnika sympatii, którą darzy swojego bohatera, nie ulega pokusie przemilczania bądź usprawiedliwiania kontrowersyjnych wątków z życia opozycjonisty. A tych, zwłaszcza po 1989 roku, nie brakowało.

Jest czas walki i czas budowania. Kornel Morawiecki dobrze sobie radził w walce, ale nie odnalazł się w Trzeciej Rzeczypospolitej, w państwie, które w jego oczach zrodziło się z krzywdzącego kompromisu. Warto zaznaczyć, że wiele osób, negujących wartość Okrągłego Stołu i porozumienia „Solidarności” z PZPR, przez długie lata uznawało ówczesne paktowanie z władzą za bezalternatywne. Morawiecki był w swoim stosunku do roku 1989 i do postkomunistów konsekwentny. A dzisiaj w polskiej polityce to rzadkie zjawisko.

Historię piszą zwycięzcy, co oczywiste. Jednak z kart tej historii nie da się usunąć Kornela Morawieckiego, zrobić z niego – jak próbowało przez lata wielu czołowych działaczy „Solidarności” – marginalnego radykała. Wielu jego towarzyszy walki objęło w demokratycznej Polsce eksponowane stanowiska w polityce i biznesie, po części zmieniając swoją optykę o 180 stopni. On, z nielicznymi współpracownikami, starał się zachować wierność wyznawanym ideałom. Okazało się jednak, że w rzeczywistości, w której zwycięża z reguły ten, kto ma odpowiednio elastyczny kręgosłup i umie wskoczyć w odpowiednim momencie do właściwego wagonu, dla politycznych idealistów miejsca nie ma.

Bogdan Rymanowski: Dopaść Morawieckiego: życie doczesne i wieczne Kornela buntownika. Poznań, Zysk i S-ka, 2022.

(asm)