Kolejka linowa na Kasprowy Wierch – symbol Zakopanego – skończyła 80 lat. Trudno o bardziej symboliczną rocznicę. Szczególnie w kontekście wolnego tempa i zbiurokratyzowania współczesnych zmian infrastrukturalnych, a także niechęci do realizacji ambitnych projektów.

Kolej na Kasprowy Wierch jest dziś traktowana przez co czwartego Polaka (23.7 wg IBRIS), jako główny cel turystyczny Zakopanego. O tym, jak wartościową jest atrakcją, świadczy to, że ponad 81  proc. ankietowanych przez IBRIS deklaruje chęć skorzystania z przejażdżki.

Inwestycję zainicjował wiceminister komunikacji, pułkownik Wojska Polskiego i propagator narciarstwa Aleksander Bobkowski w 1935 roku. Przedsięwzięcie zrealizowano w 227 dni i zatrudniono przy nim 1000 dobrze opłacanych robotników z Podhala, co była bardzo istotne z perspektywy lokalnego rynku pracy. Bobkowskiemu udało się zrealizować swój projekt pomimo kłopotu ze znalezieniem do jego wykonania prywatnych podwykonawców, protestów ponad 90 organizacji ekologicznych, podważania ekonomicznego sensu przedsięwzięcia. Inwestycja przyniosła zwrot kosztów (ok. 3.5 mln zł) jeszcze przed drugą wojną światową, w niespełna 3 lata, a zarazem przyniosła Zakopanemu miano nie tylko zimowej stolicy Polski, ale i Karpat. Zabytkowe stacje kolejki do dziś zachwycają elegancją i funkcjonalnością w stylu art déco.

Historia kolejki jest symboliczna w kontekście wszelkich dzisiejszych dużych projektów infrastrukturalnych, wieloletnich walk o pozwolenia, niemożności przezwyciężenia nieraz irracjonalnego oporu organizacji ekologicznych, nierozwiązywalnych stosunków własnościowych, stosowania „kryterium niskiej ceny” wobec podwykonawców, czy wręcz groźby nacjonalizacji podmiotów niedawno prywatyzowanych. Tym bardziej symboliczne w tym kontekście są problemy, na które dziś natrafia spółka Polskie Koleje Linowe, będąca także m.in. właścicielem kolei szynowo-linowej na Gubałówkę i próbująca przywrócić tam funkcjonowanie ośrodka narciarskiego.

* * *

Instytut Staszica to niezależny think-tank, zajmujący się kwestiami społecznymi w kontekście zrównoważonego rozwoju. W gronie współpracowników IS znajdują się publicyści, wykładowcy akademiccy, eksperci. Prezesem Instytutu jest dr Marek Palczewski.