Od 2017 roku na łamach „Polski” i dzienników regionalnych z grupy Polska Press ukazywały się sylwetki bardziej i mniej znanych, ale zawsze ciekawych postaci ze świata polskiej szlachty. Od przedstawicieli wielkich rodów arystokratycznych po mniej zamożnych ziemian, od ludzi kultury po mężów stanu. Z kilkudziesięciu szkiców o osobach i rodzinach znakomita większość znalazła się we właśnie wydanej – staraniem Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego i przy wsparciu Fundacji XX. Czartoryskich – książce.

„Świat polskiej szlachty” autorzy – Marcin Rosołowski i Arkadiusz Bińczyk – traktują naprawdę szeroko. Przepustką do niego jest nie tylko herb i urodzenie, ale obracanie się w kręgu kultury i historii szlacheckiej. Dlatego znajdziemy tu dwóch „plebejuszy”, mianowicie wielkiego heraldyka Kaspra Niesieckiego oraz Antoniego Rolle, autora świetnych gawęd i opracowań z dziejów rodów kresowych. Idąc tym kluczem, warto byłoby umieścić w książce również sylwetkę monografisty polskich rezydencji na Wschodzie, Romana Aftanazego. Szkoda, że jej zabrakło.

Książkę czyta się naprawdę interesująco, a liczne historyczne detale podane są w sposób przystępny. Trzeba oddać autorom, że postawili przede wszystkim na prezentację postaci dzisiaj już zapomnianych, ale zasługujących na to, by przybliżyć ich życie. Róża Sobańska, Bruno Kiciński, Emanuel Bułhak, Karol Sienkiewicz czy Adam Żółtowski – to wszystko osoby o naprawdę fascynujących życiorysach. Dzisiaj, niestety, znane tylko wąskiemu gronu specjalistów, mimo ich ważnego wkładu w polską kulturę i historię.

Miejmy nadzieję, że nie skończy się tylko na jednej części, bo postaci, które warto przypomnieć, jest jeszcze bardzo wiele.

Marcin Rosołowski, Arkadiusz Bińczyk: Świat polskiej szlachty: dzieje ludzi i rodzin. MAGAM, Fundacja im. XBW Ignacego Krasickiego, Warszawa 2019

(asm)